Prawda o Czerwonym Kapturku… i o bajkach w ogóle.

Nim ją wyjawię to troszkę powspominam, odrobinę poanalizuję (ale bez moralizatorstwa nadętego ;-).

Patrzę na moją najmłodszą córkę i wspominam swoje rodzicielstwo, które po raz pierwszy 42 lata temu się w moim życiu pojawiło i wszystko zmieniło.

Zaczęło się dzieckiem – pierwszym synkiem – sympatycznym początkiem - czymś zupełnie nowym i nieznanym zupełnie – cudem dania największego prezentu – daru życia.

Zupełnie nowe zaczęły targać mną emocje i jak w tyglu mieszała się ciężka praca, odpowiedzialność, zmęczenie, radość, zniechęcenie, śmiech, łzy, zwątpienie, rozżalenie, pokora, nadzieja, zaborczość – mieszanka wszystkiego przyjemnego i trudno wytrzymalnego.

Patrzę na moją córkę …

Patrzę na moją najmłodszą córkę, która za niespełna 3 miesiące skończy 19 lat…

Patrzę i myślę jak niezwykle skomplikowane są rodzicielskie emocje…

Z jednej strony to bycie rodzicem jest jednym z najwspanialszych przeżyć, które może powstać po zaledwie jednej minucie szczęścia, nieopamiętania, namiętności czy zapomnienia … jak kto woli ;-)

A po tej minucie, chwili - przenosi się na całe 40, a może więcej lat …zupełnie inne życie :-)

Z drugiej strony, to jeśli chodzi o mnie to mimo upływu czasu, nie mam ciągle wyrobionej na temat rodzicielstwa odpowiedniej teorii, bo przy czwórce dzieci – jedna wyklucza drugą, trzecia też co innego narzuca... a czwarta do poprzednich nijak nie pasuje.

Gdy teraz nabrałam już kompetencji, to zdają się one niepotrzebne … a jednak (?)

Dzięki dzieciom nauczyłam się wiele … a zwłaszcza dzięki mojej najmłodszej córce, z którą przez to, że urodziłam ją dosyć późno (w wieku 42 lat) macierzyństwo przerobiłam bardziej świadomie, bo nie przesłoniło jej młodość, samozadowolenie, kariera i praca oraz zwalenie obowiązków na drugą osobę. Wychowywałam córkę sama, bo jej tato umarł, gdy miała 2 i pół roku.”Wychowywałam” to złe słowo – byłam z nią, tak jest prawidłowo!

Nie miałam żadnej specjalnej instrukcji do samodzielnej obsługi córki, bez wkładu, bez roli taty – tak jak przy pierwszym synu, córce, drugim synu... W wychowaniu dzieci bowiem nie chodzi o to, żeby postępować doskonale, wyjątkowo, bezbłędnie, ale o to by ogarnąć ten cały chaos i nadać jemu sens. Do tego potrzebni są rodzice. A tu przyszedł moment, że jako samotny rodzic, pojedynczo musiałam wszystkiemu sprostać, a na chaos zupełnie nie mogłam sobie pozwolić.

Czy jestem rodzicem z nazwy, rzeczownikiem nazywanym „mama” czy czasownikiem, który ciągle na rzecz dzieci działa? Nie mnie to oceniać, wszystko zależy od odczuwania tego przez dzieci.

Ale sama wiem na pewno, że... 

To dzięki dzieciom nabyłam doświadczeń, które tłumaczą nie tylko skomplikowane emocje rodzicielskie, ale nauczyły mnie zachowania w zwykłych życiowych sytuacjach.

Od dziecka rozpoczyna się droga, gdy najpierw mamy siebie, potem mamy dziecko i jesteśmy razem - jest nas więcej i odtąd zaczynamy mieć wspólne wyzwanie by pokazywać jak najwięcej, słuchać jak najuważniej, i mówić rozważnie. Bo wychowanie to umiejętność pokazywania siebie w taki sposób by kiedyś być dumnym z umiejętności naśladownictwa naszego dziecka.

Ale nim do tego dojdzie by pęcznieć z dumy lub nie spać z rodzicielskiego niespełnienia …trzeba przejść okres przystosowania ;-))

Mój najstarszy syn nauczył mnie cierpliwości… co pół godziny budził się i cieszył niezmiernie z mojego widoku. Był bardzo towarzyski, zwłaszcza w nocy… do tego jeszcze słuch nadzwyczaj dobry … albo my rodzice za stary tapczan mieli … kiedy tylko słyszał jego skrzypienie od razu dawał znać, że moje miejsce jest przy jego łóżeczku… siedzieć tam mam i wpatrywać w niego jak w obrazek... żadne tam drzemanie... na to też miał oko ;-) Jako młodziutka mamusia (dziewiętnastoletnia) cierpliwa byłam niezmiernie, ale też pospać chciałam, by w dzień również być dobrą żoną ;-) Wkładałam syneczka do wózeczka i jak tylko zakwilił to ja nóżką w wózeczek uderzałam i tak go do snu kołysałam... tyle, że to na krótko było, bo po jednym desperackim akcie gdy przytuliłam go w swoim łóżeczku (bo nóżka już siły nie miała), to jemu się tak spodobało, że swojego miejsca do spanka zupełnie nie uznawał. Pan mój – synek ukochany zawładnął mną całą i odtąd wiedziałam co oznacza uzurpowanie sobie prawa. Taka to była nauka, rzekłabym bardzo autorytatywna.

Młodszy wprawdzie nie był towarzyski, ale wiecznie głodny i pierwsze słowo jakie powiedział to było mlemo (w tłumaczeniu: mleko) i jak tylko zaczął mówić to mlema wołał co noc, po kilka razy... później zmienił na „mamucia! kiebasy! Prose!” (jaki kulturalny;-)) Starsza córeczka „piś i jeś” wołała namiętnie i jak mantrę od chwili przebudzenia powtarzała, choć w nocy spała spokojnie.  Zaraz od urodzenia jej zapowiedziałam: nie ze mną te numery, noc jest od spania i gdy tylko próbowała jakieś nocne szemrania - kładłam poduszkę na głowę (swoją oczywiście;-) włączałam płytę z aktualnym przebojem, i udawałam... że nie ma mnie - po prostu... jest tylko muzyka. W ten to okrutny (być może sposób) nauczyłam się asertywności (a córcię muzykalności :).

Biegania, a raczej stosowania uników nauczył mnie synek goniący za mną z drewnianą ryczką, okrzykiem nie znoszącym sprzeciwu: maynsia (mamusia) tu siad, midłka (w domyśle mleka) daj! Najmłodsza była od pierwszego dnia bardzo poukładana i od razu wiedziała kto tu rządzi... skąd by miała mieć tę wiedzę ;-) jeśli nie od wrodzonej inteligencji;-))) spała od rana do wieczora. A jak zaczęła tylko przebierać nóżkami to od razu brała ze sobą podusię i na komendę zasypiała – tak działa perswazja :-)... po poprzedniej trójce stosowanie jej doskonale wytrenowałam.

Początki są trudne wszędzie, bycia rodzicem nigdzie nie uczą... do tego trzeba dorosnąć i w miarę szybko być magistrem, później doktorem a najlepiej od razu profesorem w tej dziedzinie, bo im szybciej, tym lepiej w innych aspektach życia zaczniemy dawać sobie radę.. Taka szkoła przydaje się na całe życie. 

I teraz wiem..................

Ma prawo  brakować nam czasu na różne zajęcia (nie wnikam jakie), ale brak czasu dla dziecka, uważanie go za głupszego od siebie człowieka (dzieci nie są głupie tylko niedoświadczone), nie słuchanie, tylko wymądrzanie się – to się szybko zemści na nas. Sposób w jaki zwracamy się do siebie, ton głosu, słowa jakich używamy, poczucie humoru, atmosfera jaką wytwarzamy  - to wszystko za chwilę odnajdziemy w naszym dziecku.

Niby dzieci nas nie słuchają, ale naśladują wiernie i tego trzeba być świadomym... pamiętając, że nie mamy prawa oczekiwać by dziecko spełniało nasze marzenia, by było nami – ono jest odrębną, tożsamą jednostką i ma być sobą. Ma mieć swoje motywacje i za nimi dążyć.

Rodzice mogą dawać rady, wskazywać ścieżki, pokazywać rozwiązania, ale ostateczny kształt charakteru człowieka i droga, którą wybierze należy wyłącznie do niego. I nic rodzicom do tego! Mogą wspierać swoje pociechy, dodawać im otuchy, wzmacniać, pokazywać błędy, nieraz okazywać niezadowolenie, nie przyzwalać na coś – ale to są ludzie odrębni i jeśli ich pesel wskazuje na to, że są dorośli to tym bardziej nie możemy ich w niczym ograniczać. Ich wybór i wola – za nie będą samodzielnie rozliczani. Co w dalszym ciągu nie przeszkadza byśmy wskazywali, wskazywali i swoją postawą namawiali do ewentualnego przewartościowania ich decyzji.

Przychodzi moment, że córeczka jest już na tyle na duża, że może wyjść spod kontroli mamusi i pomóc swojej chorej babci. Przez rodzicielkę swą jest uprzedzona, że świat zewnętrzny nie jest łagodny i niesie za sobą wiele niebezpieczeństw. I odwaga dziewczyny by go poznać, zaspokoić swoje zaciekawienie musi iść w parze z rozsądkiem i rozwagą. Tu rodzicielska przestroga ma nie tyle przestraszyć dziewczynę przed czającymi się w lesie niebezpieczeństwami, ale uprzytomnić jej w jasny sposób istniejące zagrożenia... na przykład napotkania przystojnego wilka. Tu Czerwony Kapturek musi wybrać między przyjemnością, a powinnością... i jakim podszeptom ulegnie młoda, ciekawa świata osoba (?). Jest młoda i niczego się nie boi, nie spodziewa niczego złego... cóż tam rodzice, w takich chwilach chłonie się radość z kolorów i zapachów, i nie liczy z niczym, i nikim.

Nie chciał Czerwony Kapturek widzieć, że są źli ludzie i wilki drapieżne... dopiero gdy doświadczył tego o czym wszyscy wiedzą, wtedy to właśnie sobie powiedział: że nigdy nie zejdzie z dobrze przez mamę obranej drogi i nie pobiegnie wbrew zakazowi w las, który same nieszczęścia kryje... i wtedy będzie dobrze! A po tym dobrze to (?), to co jest? O tym się w bajkach nie mówi. I to jest największy błąd rodzicielski, że nie potrafimy dzieciom uczciwie, od samego początku powiedzieć, że: Czerwony Kapturek też kiedyś będzie babcią cierpiącą na artretyzm, wilk najprzystojniejszy – jeśli myśliwego nie trafi go kulka, to i tak w końcu straci zęby i wylinieje mu futro. A myśliwy dojdzie do tego wieku, że może pomylić sikorkę z jastrzębiem... 

Świat widziany oczyma dziecka jest zupełnie inny: tato to Mikołaj zapewniający w domu wszystko, a mama to wróżka z czarodziejską pałeczką, która zaradzi wszystkiemu... aż przychodzi moment przetarcia oczek i się okazuje, że to bajka wymyślona. Rzeczywistość jest inna zupełnie, oderwana od iluzji, że wszystko jest dobre, łatwe i piękne. Dzieci szybko się przekonują, że na wszystko trzeba sobie zasłużyć i zarobić, co jeszcze gorsze...takie rozeznanie zupełnie zmienia odczuwanie ich życia, zmienia perspektywę patrzenia.... i wtedy albo następuje zdumiewające odkrycie, że bajki nie mają zakończenia i miłość do rodziców zamieniają w twarde osądzenia. Chyba, że w porę przychodzi satysfakcjonujące wyjaśnienie … Jeśli nie – stracimy szacunek, a dzieci nigdy nie poznają jego wagi w odniesieniu też do innych osób. Oderwanie od rzeczywistości od pierwszych dni życia małego człowieka może być dla niego bardzo zgubne, chociaż w zamierzeniu miało być ochronne. I dlatego trzeba umieć nauczyć dzieci też milczenia i rozumienia, że „żyli długo i szczęśliwie” to nie jest koniec bajki, ani życie tak się nie kończy…. wszystko jest nieco inaczej. Życie nie stoi w wygodnym miejscu.

Taka jest prawda o Czerwonym Kapturku, postaci, o której nigdy nie czytałam mojej najmłodszej córce, ale sens jej dokładnie wyłożyłam :-) …. "Lato leśnych ludzi", "Nad Niemnem", "Ania z Zielonego Wzgórza" – to były jej książki, gdy jeszcze ledwo co mówić umiała … Dzięki prawdzie o Czerwonym Kapturku szybko zrozumiała, że wszystko, absolutnie wszystko jest w jej rękach, a czego sięgnąć nie może, to i tak sama musi znaleźć sposób by zdobyć to co poza jej zasięgiem… bo czas bycia słodką, naiwną  dzieweczką jest krótki.

Od niej nauczyłam się, że można cieszyć się bez powodu, trzeba wierzyć w siebie, robić to co się mówi, a nie mówić dla samego mówienia, być konsekwentnym, ale umieć zmienić zdanie by nie zatracić sensu działania tylko dla trzymania się zasad pod publiczkę, nie deptać przekonań innych, mieć szacunek dla sprzeczności, przykre konsekwencje wyborów to nie koniec świata tylko kolejna nauka, jeśli ktoś się topi nie należy go w tym momencie uczyć pływania, tylko ratować i wskazać inny model postępowania...ciągle coś robić i wszystkiego wymagać ze wszystkich sił własnych, nie patrzeć na innych – robić swoje, nie pokazywać, udawać swojej doskonałości, nie ukrywać błędów... nie oczekiwać wzajemności... cieszyć się drobiazgami... że przeszłość gdy boli, to nie należy od niej uciekać tylko wyciągać wnioski i dalej żyć z jeszcze większą radością...

Póki takie dziecko ma się przy sobie … mądrość nie odchodzi, mogę odkrywać ją na nowo i cieszyć, że jestem rodzicem, dzięki któremu (być może) taki po świecie chodzi człowiek i dzięki niemu jest mi tak dobrze.

A bajki? Bajki są potrzebne i niosą przesłania przeróżne tylko trzeba umieć je odpowiednio odczytać i wtedy czerpać z nich inspiracje.